De coronacrisis vraagt om aanpassingen. Lange werkdagen, overgeplaatst worden naar een cohortafdeling, nieuwe collega’s, angst of zorgen voor je directe omgeving en een maatschappelijke druk. Dat kan best pittig zijn zonder de juiste begeleiding. Marc Rietveld is als geestelijk verzorger een van de aanspreekpunten voor verpleegkundigen in het UMC Utrecht. Uit zijn ervaringen kunnen we heel wat tips halen.
Praat met de juiste persoon
Soms is het bespreekbaar maken belangrijker dan het zoeken naar oplossingen. “Het is belangrijk dat er een duidelijk vangnet aanwezig is”, benadrukt Marc. Samen met een team van psychologen, maatschappelijk werkers en psychiatrisch verpleegkundigen biedt hij zo’n vangnet. Een andere manier is het werken met een buddy-systeem. “Aan het begin van je werkdag zoek je elkaar op. Als er zich later op de dag dingen voordoen die je wil bespreken, dan weet je elkaar te vinden. Hoe dan ook is het goed om de juiste persoon en plek op te zoeken.” Dat kan dus een collega, teamleider, buddy of iemand uit zo’n psychosociaal team zijn, maar ook een vriend of familielid.
Stop met hollen en neem een pauze
Niet iedereen is een prater, maar gewoon doordenderen is ook geen oplossing. Voor sommigen zijn de werkzaamheden de afgelopen tijd flink toegenomen. Als de dag dan ook nog eens druk is, schiet je lunch er weleens bij in. “Toen ik erachter kwam dat het hele team rond een uur ‘s middags nog steeds aan het werk was, heb ik dat wel even aangekaart”, zegt Marc. “Discipline in zelfzorg is echt belangrijk.” Elke pauze is een oplaadmoment. Voor je lichaam én je hoofd. Door regelmatig een moment van rust in te plannen blijf je productief. Ook na je werkdag is het goed om even stil te staan. Voor je het weet rol je van een hectische werkdag door in een druk gezinsleven, maar het kan goed zijn om soms even een kwartiertje of een half uur tijd vrij te maken en je hoofd te legen.
Schrap geen tijd voor jezelf
En dat legen van je hoofd doet iedereen op zijn eigen manier. Voor Marc werkt het bijvoorbeeld om regelmatig te mediteren, maar er zijn meer vormen. Wandelen en even uitwaaien of juist intensief sporten. Een boek lezen, relaxen in bad, gedachteloos de was strijken, een kop koffie met een vriend of juist alleen. Je moet zelf uitzoeken wat je fijn vindt. “Dit zijn vaak de dingen die mensen als eerst uit hun agenda schrappen, omdat hier geen prioriteit lijkt te liggen”, zegt hij. Maar als een wandeling ervoor zorgt dat je lekker in je vel zit en tot rust komt, ben je misschien wel een stuk efficiënter op je werk.
Leer jezelf herkennen
Psycho-educatie geeft je handvatten om met situaties om te gaan. Wat herken je bij jezelf en hoe ga je vervolgens om met die angst of stress? Hoe lekker zou het zijn als hier een kant-en-klaar antwoord op is, maar helaas bestaat dat niet. Al is het in een periode waarin je veel druk ervaart zeker van belang dat je de signalen bij jezelf herkent. Zo kun je bijvoorbeeld die pauze op tijd inlassen. Stap twee is het uitspreken. Zo kunnen je collega’s hier ook op inspelen. “Niet iedereen is de werkzaamheden gewend. Voor de verpleging op cohortafdeling is het soms wennen. Dat kan zwaar vallen en dat is meer dan normaal en menselijk. Als je niet op een lijn zit met collega’s en het niet uitspreekt, kan dat voor spanning zorgen”, legt Marc uit.
Heb aandacht voor het thuisfront
Niet alleen je collega’s, maar ook het thuisfront moet weten hoe jij je voelt. “Dit is soms een blinde vlek”, vertelt Marc. Als jij een vervelende dag hebt op je werk dan is het goed om dit een plek te geven voor je naar huis gaat. En andersom is het goed om op je werk aan te geven dat je zorgen hebt over de gezondheid van je omgeving. Dat is de afgelopen tijd een angst die heel normaal is geworden. “Een vrijgezel van vijfentwintig heeft geen kleine kinderen rondlopen en een kwetsbare partner om rekening mee te houden.” De situatie vraagt om aanpassingen, zoals eerder werd geschreven.
Al deze zelfzorg houdt niet op als je een rustige periode ingaat. Het is belangrijk om zelfzorg ook door te voeren in nazorg. Volgend jaar wil je nog steeds plezier hebben in je werk.
