Het nieuwe jaar staat voor een frisse start, maar de werkdruk in de zorg is nog steeds torenhoog. Het spreekt voor zich dat hier echt structurele oplossingen voor moeten komen. Toch zijn die er niet à la minute. Loop jij tegen de werkdruk aan? Dan kunnen de hulpmiddelen van zorgcoach Anneke Kersten je op korte termijn ondersteunen.
De personeelstekorten, de coronacrisis, bezuinigingen en vergrijzing: het speelt allemaal een rol in de toenemende druk op zorgverleners. Hoe graag jij je werk doet, ook jouw batterij loopt weleens leeg. Eerder vertelde ik al dat veel organisaties in een negatieve spiraal zitten. De werkdruk stijgt, waardoor mensen uitvallen. Daardoor verslechtert het werkklimaat en vallen er nog meer mensen uit.
Kortom: het is belangrijk om voor jezelf te zorgen. Dat weet jij natuurlijk ook wel, de grote vraag zal vooral zijn hoe je dat dan moet doen. Het is lastig om de tijd te vinden wanneer je op je werk de hele dag aan het rennen en vliegen bent, extra diensten oppakt, eventueel een gezin hebt en/of bijscholing volgt. Als coach ben ik gespecialiseerd in het begeleiden van zorgprofessionals, wat ik doe via mijn bedrijf Werk Weer Leuk. Ik deel graag een aantal tips die je niet te veel moeite kosten en meteen te gebruiken zijn.
1. Kijk na elke dienst even terug op hoe het ging
Neem elke dag vijf minuten om kritisch te kijken naar de manier van werken. Wat ging goed? Wat kan beter? Bespreek dit vervolgens met je collega’s. Wees eerlijk en open naar elkaar. Praat dus mét elkaar en niet óver elkaar. Niets is zo vervelend dan wanneer er achter je rug over je wordt gesproken. Het is misschien even moeilijk om kritiek aan te horen of kritiek te geven. Maar het kan zo opluchten en de sfeer verbeteren. Als je weet waar je met elkaar aan toe bent, geeft dat letterlijk lucht.
Je zou als team bijvoorbeeld met een whiteboard kunnen werken en opschrijven wat jullie verbeterpunten zijn. Bespreek deze punten vervolgens met elkaar en kijk welke belemmeringen de zorg voor de cliënt en de samenwerking in de weg staan. Mocht dit niet bij jullie passen, zijn er natuurlijk nog veel andere manieren. Het belangrijkste is dat je de tijd neemt om met elkaar te blijven praten. Al is het maar vijf minuten.
2. Hou plezier vast, gebruik je humor
Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd. Het is misschien een cliché, maar lachen is hartstikke belangrijk. Kan je je een moment herinneren dat je zo hard in de lach schoot dat het pijn deed in je buik? Dat je het bijna in je broek deed van het lachen? Een moment dat de tranen over je wangen liepen en dat je niet meer kon stoppen? Waarschijnlijk ontstaat er al een glimlach op je gezicht als je terugdenkt aan die grappige situatie.
Onderzoek heeft aangetoond dat we met z’n allen steeds minder lachen. Verantwoordelijkheden in het dagelijks leven zorgen ervoor dat we ‘vergeten’ te lachen. Jammer, want het is goed voor je gezondheid om regelmatig te lachen. Het werkt onder andere als een vorm van meditatie om je mentaal te ontspannen en te genieten van het moment.
3. Luister of maak muziek en dans
Of je het nu maakt of er alleen naar luistert: muziek heeft een aantoonbaar positief effect op je lijf en hersenen. En dat geldt niet alleen voor jouw cliënten, maar ook voor jou! Muziek kan stress verminderen en de stemming verbeteren. Zet de radio eens heel hard en zing lekker mee. Maak een dansje, alleen of met jouw cliënten. Heb lak aan wat anderen daar van vinden. Vind je het echt te gênant? Doe het dan lekker thuis of in de auto. Je bent heus niet de enige: kijk maar eens om je heen.
Zelf muziek maken en dansen zorgt voor veranderingen in de grijze stof en een toename van verbindingen in gebieden die betrokken zijn bij het luisteren en de motoriek. Ook als je luistert naar muziek heeft dat al een positieve invloed op de hersenen. Het zorgt voor ontspanning, verlaging van de bloeddruk en vermindering van stress.
4. Zorg voor voldoende slaap
Het belang van goede slaap wordt door veel mensen onderschat. Genoeg goede slaap houdt je hersenen gezond en zorgt voor herstel van het lichaam. Op korte termijn zorgt goed slapen voor een beter geheugen en meer concentratie. Op lange termijn kan goed slapen het risico op hersenaandoeningen zoals depressie, beroerte en dementie verkleinen.
Bij de kwaliteit van slaap wordt gekeken naar drie factoren: moeite met in slaap vallen, moeite met doorslapen en vroeg wakker worden. Uit onderzoek blijkt dat vooral doorslapen een groot probleem is voor veel Nederlanders. Zo geeft vrijwel de helft van de bevolking aan ’s nachts wakker te worden. En als je eenmaal wakker bent, is het lastig om weer terug in slaap te vallen. Vrouwen slapen slechter dan mannen: twee op de drie Nederlandse vrouwen geeft aan een slechte nachtrust te hebben.
Het klinkt misschien gek, maar een goede nachtrust begint vaak al overdag. Hoewel we over het algemeen wel lang genoeg slapen, zijn we helaas geen goede slapers. De kwaliteit moet dus verbeterd worden. In veel gevallen kan je daar zelf iets aan doen. Maar hoe dan? Denk bijvoorbeeld aan de volgende factoren:
– Zorg overdag voor een omgeving met voldoende licht
– Las overdag een piekermoment in om oplossingen te bedenken voor problemen
– Leg een notitieblok en een pen naast je bed, zodat je ’s nachts dingen kunt opschrijven
– Probeer iedere dag op hetzelfde tijdstip op te staan, ook in het weekend
– Doe overdag af en toe een powernap van maximaal twintig minuten
– Zorg voor een rustige, donkere en koele slaapkamer
– Laat beeldschermen (telefoon, tablet, televisie) weg uit de slaapkamer
– Begin een uur voor je bedtijd al met ontspannen, bijvoorbeeld door een boek te lezen
– Vermijd cafeïne en alcohol in de uren voordat je gaat slapen
– Sport en beweeg regelmatig, maar niet later dan drie uur voordat je gaat slapen
5. Zorg voor ontspanning
Juist in drukke, stressvolle periodes is het belangrijk om regelmatig de tijd te nemen om te ontspannen. Hoe meer je ontspant, hoe beter je functioneert, hoe meer je gedaan krijgt. Net zoals je lichaam niet non-stop door kan gaan, hebben je hersenen ook regelmatig ontspanning nodig. Te veel stress zorgt ervoor dat de hersenen minder goed functioneren. Vooral de hippocampus, die betrokken is bij het geheugen, ondervindt daar veel last van. Maar ook de voorste gebieden van de hersenen hebben onder stress te lijden. Dit zijn de gebieden die uitvoerende functies aansturen, zoals plannen en beslissen.
Neem daarom even de tijd om te bedenken wat jou laat ontspannen. Dat is per persoon verschillend. Kom jij tot rust door te wandelen, te mediteren, een boek te lezen, te zingen, een film te kijken, in bad te gaan of misschien door een goed gesprek te voeren? Wat het ook is, zorg dat je er regelmatig wat tijd voor inlast. Het liefst creëer je een regelmatig ritme waarin je inspanning en ontspanning goed met elkaar afwisselt.
Wil jij meer handvaten voor het omgaan met werkdruk? Of loop jij op werkgebied tegen een andere uitdaging aan? Neem contact op met zorgcoach Anneke Kersten van Werk Weer Leuk en krijg weer grip op jouw werk in de zorg.
