Communicatie is een hele belangrijke factor in de zorgsector, misschien nog wel meer binnen de psychiatrie. Een behandeling starten met iemand die niet dezelfde taal spreekt, kan dan ook een hele uitdaging zijn. Dat ervaarde psychiatrisch verpleegkundige Nicole ook tijdens haar traject met de Afrikaanse Nya. Ze vertelt hoe dat uiteindelijk juist een hele bijzondere ervaring werd.
Nya is een 30-jarige vrouw afkomstig uit Afrika. Ze is inmiddels tien jaar in Nederland en heeft hier ook twee kinderen gekregen. Haar eerste jaren in Nederland is zij van AZC naar AZC verhuisd, totdat er een woning voor haar beschikbaar kwam. Voor velen een hele opluchting, maar Nya werd juist angstig van het alleen zijn en kwam in een psychose terecht. Vanuit het AZC werd de crisisdienst gebeld en na behandeling daar, werd zij aangemeld bij ons: het FACT-team voor langdurige (ambulante) behandeling.
Communiceren met handen en voeten
Hoewel haar casus mij interessant leek, was er toch iets dat mij enorm weerhield om haar in behandeling te nemen. Nya spreekt geen woord Nederlands. Vanuit de crisisdienst begreep ik dat zij wel Frans spreekt, naast haar moedertaal Afrikaans natuurlijk. Zelf spreek ik vloeiend Engels en een klein woordje Duits, maar geen Frans, laat staan Afrikaans. Ik merkte aan mezelf dat ik echt op zag tegen de behandeling van deze dame, want hoe kan ik haar nou behandelen als we niet kunnen communiceren? We mogen af en toe gebruik maken van de tolkentelefoon, maar om dat nou ideaal te noemen gaat wat ver.
Evengoed ben ik wel begonnen aan het opbouwen van een behandelrelatie. Deze mevrouw had hoe dan ook zorg nodig en in mijn team zijn er geen collega’s die wel Frans spreken. Haar niveau van de Engelse taal verbaasde mij echter enorm! Natuurlijk is deze niet zo goed dat we een vloeiend gesprek kunnen voeren, ze begrijpt veel dingen niet. Maar met handen en voeten (en Google Translate) komen we eigenlijk best heel ver.
Heel veel waardering
Tijdens onze behandeling merk ik dat Nya zo ontzettend blij is met ons contact, wat ik erg bijzonder vind. Ondanks dat we dus vrij oppervlakkig contact hebben zonder tolk, is ze elke keer weer zo blij als ik geweest ben! Ze biedt regelmatig iets lekkers aan of spreekt haar waardering uit: “I am so happy for you!”. Ze is zo dankbaar voor de hulp die ze krijgt. Heel bijzonder om te ervaren, ook al heb ik zelf nog vaak het gevoel dat ik veel meer zou willen doen.
Ik vind het bijzonder om te realiseren dat ik voor mijn gevoel met zo’n kleine bijdrage, zo’n groot verschil kan maken bij iemand. Ik denk dat daar aanvankelijk ook mijn angst lag: wat kan ik nou betekenen als we niet eens kunnen communiceren? Nya is in korte tijd een hele geliefde cliënt geworden. Iemand naar wie ik met veel plezier toe ga en waarbij ik me elke keer weer zo enorm gewaardeerd voel. Ook als ik haar alleen heb geholpen met het doornemen van de post. Het bewijst voor mij dat je soms al met hele kleine dingen een groot verschil in iemands leven kan maken.
Met genoeg motivatie kom je heel ver
Dit contact met Nya heeft mij ook weer bewust gemaakt van mijn eigen vooroordelen. Dat ik denk dat een behandelrelatie niet van de grond kan komen omdat we niet dezelfde taal spreken. Als je beiden wil, kom je echt wel heel ver. Nya is gemotiveerd. Ze wil graag hulp bij het leren van de taal, zodat ze in de toekomst ook haar kids kan helpen wanneer zij vragen hebben over hun schoolopdrachten bijvoorbeeld.
Binnenkort start ze met taallessen die aansluiten bij haar niveau en tot die tijd leer ik haar af en toe een paar woordjes Nederlands en zij mij een paar woordjes Afrikaans. Werken in de zorg is echt geweldig, je blijft naast het helpen van anderen ook steeds weer leren over jezelf. Ik voel me gezegend.