Prikkelbare darmsyndroom (PDS), oftewel chronische functionele buikklachten, is een – vooral onder vrouwen – veel voorkomend probleem. Met al z’n ongemakken kan PDS het leven behoorlijk lastig kan maken. Voor Ben Witteman, MDL-arts in ziekenhuis Gelderse Vallei en als professor verbonden aan de Universiteit van Wageningen, vormt het zodoende de reden om te onderzoeken hoe de aandoening ontstaat en behandeld kan worden, maar vooral: welke rol voeding speelt.
Geen mens is hetzelfde. Zogezegd is iedere patiënt met PDS anders. Veel voorkomende klachten zijn obstipatie, flatulentie, diarree, een opgeblazen buik, misselijkheid en steken in de buik. Kenmerkend voor patiënten is de overgevoeligheid van de darmen. De hoeveelheid lucht – die trouwens ook meer is dan mensen zonder PDS – kan gedurende de dag pijnlijk ophopen waardoor het bij sommigen ’s avonds lijkt alsof er een ballon in de buik is opgeblazen.
Voeding & PDS
Functionele buikklachten hangen nauw samen met darmbacteriën. Er zijn flink wat dingen die het darmstelsel flink kunnen ontregelen. Denk aan stress, maar ook bepaalde voedingsmiddelen. Om klachten te verminderen en/of te voorkomen, weten we dat voor velen geldt dat probiotica verlicht. Het weglaten van specifieke voedingsstoffen kan dat ook doen, maar vraagt om een nauwkeurig individueel onderzoek. Waarop iemand reageert verschilt namelijk van persoon tot persoon. Door shared decision making kan je de behandeling goed individualiseren en worden patiënten weer ‘baas in eigen buik’.
FODMaPs
Het devies bij functionele buikklachten: vezels! Darmen houden ervan. Verschillend wordt gereageerd op het weglaten van histaminerijk voedsel. Ook horen we veel positieve geluiden over endocannabinoïden. De olie-varianten kunnen ontstekend en pijnremmend werken. Helemaal van nu zijn de FODMaPs: Fermenteerbare Oligosachariden (fructanen en galactanen) Disachariden (lactose; melkproducten) Monosachariden (fructose; fruit & groenten) en Polyolen (suikeralcoholen). FODMaPs zijn kleine moleculen (koolhydraten) die niet (goed) worden opgenomen in de dunne en dikke darm. Dit dieet, alleen onder leiding van een diëtist uit te voeren, sluit gestructureerd steeds één van de FODMaPs uit om zodoende te kunnen onderzoeken waar op gereageerd wordt. Studies én de praktijk laten hiervan veelbelovende resultaten zien. Mensen ervaren minder pijn, flatulentie, diarree en een opgeblazen buik. Zelf experimenteren is af te raden, het is beter om het samen met een diëtist te doen.
Marieke Stegenga schreef dit artikel n.a.v. de presentatie tijdens het congres ‘Zorg rondom voeding’ op 14 maart 2018. Meer informatie over Congressen MetZorg op www.congressenmetzorg.nl.
