Apotheker Camiel Jonk schrijft in zijn columns over situaties rondom medicijngebruik waar hij zich over verwondert
Verreweg het grootste deel van mijn loopbaan als apotheker heb ik in de farmaceutische industrie gewerkt. Ik heb dat altijd met heel veel plezier gedaan. De inspecties bij samenwerkende bedrijven zijn voor mij altijd het meest interessante onderdeel van mijn werk geweest.
Ik heb tientallen farmaceutische productiebedrijven van voor tot achter gezien en beoordeeld. Het zijn heel boeiende bedrijven waarvan je als leek zou denken dat de tijd heeft stilgestaan. Je komt daar nog heel veel handwerk tegen, waarvan je het bestaan in onze tijd niet kan vermoeden.
Er zijn bijvoorbeeld nog heuse weegkamers. Hier wordt poeder uit plastic zakken geschept en op de weegschaal gewogen zoals grootmoeder dat meemaakte bij de ouderwetse kruidenier. Ook de schep die daarbij wordt gebruikt is nog steeds exact dezelfde als die van de kruidenier uit die tijd.
Precies goed mengen
Vervolgens wordt op dat poeder een harde klap van 2000 kg gegeven en we hebben een tablet. Kan dat niet moderner? Nee, dat kan bijna niet mooier en moderner! Wist je dat al die poeders met een enorme precisie worden gewogen? Een gewicht van 40 kg wordt op 100 mg nauwkeurig afgewogen. Dat is het gewicht van zo’n twee zakken cement die met een nauwkeurigheid van het gewicht van een simkaartje worden afgewogen. Haast onvoorstelbaar toch!
Daarna worden vijf of meer poeders die je nodig hebt om tabletten te maken bij elkaar gebracht en volledig gemengd. En dan bedoel ik echt helemaal volledig. Want van dat mengsel moeten tabletten worden gemaakt. Een tablet moet precies de goede dosis medicinale stof bevatten, dus moeten alle poeders precies goed vermengd worden.
Niet als stamppot
Heb je weleens goed gekeken in een pan stamppot? Aan tafel vind je altijd wel plekken in de pan terug waar alleen aardappel zit, of alleen boerenkool. In een medicijn mag dat natuurlijk nooit gebeuren. Dan krijg je tabletten met veel te weinig of juist veel teveel medicinale stof.
Bedenk dan nu maar eens hoe moeilijk dat wel niet is. In een pan boerenkool zit één à twee kilo groenten en aardappelen. In de farmacie gaat het om honderden kilo’s aan poedermengsel. En in dat hele mengsel moet overal precies evenveel medicinale stof zitten.
Wist je dat een klein tabletje acenocoumarol, de bloedverdunner, slechts 45 mg weegt? Dat is 0,045 g. Met andere woorden: 22 tabletjes wegen slechts één gram. Maar in al die kilo’s gemengd poeder, moet in iedere 45 mg poeder precies 1 mg acenocoumarolpoeder zitten. Dat krijg je alleen voor elkaar met hele moderne weeg- en mengapparatuur.
Heb je weleens goed gekeken naar de schuurtjes waar illegaal xtc wordt gemaakt? Denk je dat er in die schuurtjes ook zo nauwkeurig gewerkt wordt? Nee, daar gaat het precies als met de stamppot. Het klopt ongeveer precies. Dat wil zeggen dat de meeste tabletten wel in orde zijn. Maar er zijn er een paar waar geen actieve stof in zit en een paar die er letterlijk van overlopen. Je zal toch maar net die verkeerde tabletten treffen.
