Anouk Keijbeck (28) is jeugdverpleegkundige bij de GGD. In haar werk signaleert ze al vroeg bijzonderheden, waardoor erger leed soms voorkomen kan worden. Aan de andere kant is het ook een functie die gepaard gaat met aardig wat vooroordelen.
Al tijdens de HBO-V had Anouk de wens om met baby’s of kinderen te werken. Toen ze zwanger raakte tijdens haar opleiding, kwam ze zelf in aanraking met het consultatiebureau. “Hier werken leek me heel mooi. Ik heb er mijn afstudeerstage gelopen en ben niet meer weggegaan”, begint ze te vertellen. “Het is een prachtige baan waarbij we vroeg signaleren en ook veel communicatieve vaardigheden nodig hebben. Die combinatie vind ik ideaal. En het is zo mooi om te zien hoe ouders die eerste paar jaar in hun rol groeien!”
Werken als jeugdverpleegkundige
In haar werk ziet ze vooral kinderen tussen de nul en vier jaar oud. Zij komt in beeld zodra de kraamzorg en verloskundige de zorg afsluiten. “Ik doe de postnatale huisbezoeken en de afspraken op het consultatiebureau”, vertelt Anouk. Een week of twee na de geboorte gaat de GGD op huisbezoek bij het gezin. Tijdens die eerste afspraak proberen Anouk en haar collega’s een eerste indruk te krijgen van hoe het kindje op gaat groeien. Ze bespreken hoe de zwangerschap is verlopen en kijken hoe het nu met de baby gaat. Na de eerste intake thuis zijn de afspraken daarna gewoon op kantoor.
Anouk vertelt: “Als jeugdverpleegkundige werk je vooral preventief. Op het consultatiebureau kijken we onder andere naar de groei, ontwikkeling, slaap en voeding van een kind, maar zijn we vooral ook beschikbaar voor vragen. Bij deze bezoekjes kunnen wij bijzonderheden vroeg opmerken. Denk dan bijvoorbeeld aan groei die achterblijft of aan een lui oog, allergie of heupafwijking. Door er vroeg bij te zijn, kan je soms echt veel leed voorkomen.”
Toch hebben ouders vaak het beeld dat het consultatiebureau er is om hen te controleren. Onterecht, legt Anouk uit: “Wij proberen juist echt naast de ouders te staan en mee te denken. Het is jammer dat zij soms denken dat ze zelfs móeten doen wat wij zeggen. Dat is helemaal niet zo. Ik probeer altijd uit te leggen dat wij tips en adviezen geven, maar zij uiteindelijk de ervaringsdeskundigen zijn over hun eigen kindje. Zij kennen hem of haar het beste en weten wat er bij het kind en het gezin past. Het is dus zeker niet de bedoeling om dingen op te leggen.”
Ondersteunen bij isolatie
Af en toe komt het wel voor dat de GGD constateert dat er iets niet goed gaat. “Wanneer er dingen opvallen die echt niet kunnen, moeten we daar natuurlijk iets mee. We hebben een signaleringsfunctie. Toch zullen we altijd eerst in gesprek gaan”, zegt Anouk. Zelf heeft ze een aantal heftige casussen meegemaakt die haar altijd bij zullen blijven. Maar daarnaast herinnert ze zich vooral alle waardevolle contacten. Ze vertelt: “Ik heb een buitenlands gezin begeleid en zij waren echt heel dankbaar voor mijn komst. Ze kenden hier nog maar weinig mensen en hun kindje bleek ook nog eens ernstig ziek te zijn. Ons contact heeft voor hen veel betekend. We konden bijvoorbeeld helpen in het contact met de basisschool.”
Het is niet de enige keer dat Anouk een geïsoleerd gezin tegenkwam. Eenzaamheid komt vaker voor. “Mensen van verschillende culturen zonder netwerk kunnen wij soms bij elkaar brengen. Een gezin dat de taal niet kent en hier nieuw is, kunnen we bijvoorbeeld matchen met andere ouders in de omgeving. En dat geldt ook voor ouders die eenzaam zijn of niet goed in hun vel zitten. Natuurlijk gebeurt alles wel altijd in overleg, we zullen nooit met een willekeurige buurman op de stoep staan!”
Doorgroeien binnen het consultatiebureau
Sinds twee jaar is Anouk niet alleen jeugdverpleegkundige, maar ook aandachtsfunctionaris kindermishandeling. Een interessante combinatie: “Je hoopt natuurlijk heel erg om dat voor te zijn, dus werken we vaak samen met verschillende partners om de juiste zorg binnen een gezin op te zetten. Daarmee kunnen we vaak voorkomen dat de spanningen binnen een gezin op gaan lopen of zorgen we ervoor dat onzekere ouders wat sterker worden.”
Het werken op een consultatiebureau blijkt dus een afwisselende baan te zijn, met niet alleen zorgtaken maar ook veel communicatie. Het cliëntcontact verandert continu, want nadat kinderen vier jaar oud worden draagt Anouk de zorg aan een ander over. “Dat is jammer, want soms heb je een goede klik opgebouwd. Bijzonderheden worden natuurlijk wel opgepakt, maar bij de meeste gezinnen waar alles goed gaat moet je uiteindelijk toch afscheid nemen. Doordat we alles goed overdragen, kan ik dat gelukkig wel makkelijk loslaten.”
