Iedereen is wel eens onzeker. Ook al lijkt het alsof sommige mensen nooit onzeker zijn. Toch hebben zelfs deze mensen momenten waar ze twijfelen over hun eigen ik. Coach Marja Pronk begeleidt al jaren mensen op het gebied van balans, vitaliteit en loopbaan. Vandaag deelt ze tips om je onzekerheid te verminderen.
De term onzekerheid vat een heel scala aan emotioneel ongenoegen. Van fysieke onzekerheid (ik heb rare knobbels op m’n tenen) tot sociale onzekerheid (ik wil dat iedereen me aardig vindt), inhoudelijke onzekerheid (ik weet helemaal niet wat er allemaal speelt in de wereld), ethische onzekerheid (wie ben ik om dit stuk te schrijven?) en zo kunnen we nog wel even door. Onzekerheid is een soort grensgebied tussen bescheidenheid en doemdenken. Een negatief uitgeslagen poging om objectief in te schatten wat je mogelijkheden zijn. De kern van onzekerheid? Onze behoefte aan sociale veiligheid. Want zou mijn kudde mij wel willen als ze zouden weten wat er schuilgaat in mijn schoenen, dat ik geen idee heb van het nieuws en eigenlijk gewoon maar wat aan het doen ben?
Iedereen ervaart onzekerheid, ongeacht je vermogen. Het is een gevoel dat meegroeit met je vaardigheden. Word je steeds beter in je vak? Dan verschuift je focus en vind je nieuwe dingen om aan te twijfelen. Zit je steeds strakker in je vel? Dan blijkt je hoofdhaar uit te vallen of je okselhaar in te groeien. De onzekere gemoedstoestand is irrationeel verbonden aan omstandigheden en onafhankelijk van meetbare kwesties waarop de onzekerheid is gestoeld.
In feite bouwen we illusionaire figuren die al onze goede eigenschappen hebben, plus de ‘betere’ variant van onze ongewenste kenmerken. Vervolgens gaan we onszelf met dit zelfbedachte übermensch vergelijken en concluderen we dat de illusie toch steeds wint. Vanuit deze optiek kun je onzekerheid zien als een constante hang naar verbetering, het steeds verder willen evolueren van jezelf. Want de kudde, of mijn vriend, vriendin, baas, etc. (ik), zou toch liever iemand willen die heel erg op mij lijkt, maar dan mét een Blendle-account, glansrijk afgesloten PhD-traject en zonder hamertenen? Natuurlijk! Maar bestaat die persoon wel? Of vergelijk ik me met iemand die helemaal niet kán bestaan? Omdat onze goede eigenschappen bloeien bij de gratie van onze slechte, en perfectheid een illusie is.
Tips tegen onzekerheid
1. Jezelf op de eerste plek zetten
De belangrijkste tip is om jezelf op de eerste plek te gaan zetten. Ook al voelt het compleet tegen natuurlijk, ga voor jezelf kiezen. Als jij het niet doet een ander het al helemaal niet. Ga er eens voor zitten en bedenk waar jij nou echt blij van wordt.
Dit hoeven helemaal geen schokkende dingen te zijn. Bijvoorbeeld iedere week een avond voor jezelf plannen om een goed boek te lezen kan al enorm veel verschil maken.
2. Zorg goed voor jezelf
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: eet gezond, beweeg voldoende, slaap op gezette tijden en ontspan! Als je deze vier dingen onder de knie hebt, heb je energieniveau beter op orde en voel je je los van je onzekerheid al een stuk beter.
En als je voldoende energie hebt kun je veel beter al het moois zien in het leven dan alleen maar te kijken naar alles dat in jouw ogen niet in orde is.
3. Geef je grenzen aan
Het is heel belangrijk om te leren je grenzen aan te geven. Soms doe je al zo lang wat een ander wil dat je opnieuw moet leren te luisteren naar wat jij wilt. Stel jezelf dus geregeld de vraag: ‘maar wat wil ik nou eigenlijk?’
Op een gegeven moment ga je het voelen als er iets gebeurd dat jij niet wilt en dan wordt het makkelijker. Dan kun je direct aangeven dat je het niet ok vindt.
4. Laat los wat je niet kunt veranderen
Het klinkt heel makkelijk maar dat is het helaas niet. Toch zal je moeten leren los te laten wat je niet kan veranderen. Als je onzeker bent over bepaalde uiterlijkheden kun je ze maar beter accepteren.
