Uitgerekend op 1 april kwam het Radboudumc met een nieuw plan: ze gaan een kinderalarmsysteem invoeren, wat inhoudt dat er naar ouders van zieke kinderen geluisterd moet worden. En als die aangeven dat er iets niet pluis is, moeten de artsen en verpleegkundigen alarm slaan, ook als zij zelf denken dat er niks aan de hand is. Uit onderzoek bleek namelijk dat de ouders vaak gelijk hebben. Dat is opmerkelijk nieuws, luisteren naar ouders van zieke kinderen levert wat op!
Ik heb ook zo’n plan: vanaf morgen krijgen verpleegkundigen tien minuten extra tijd om naar hun patiënten te luisteren. Wat zou dat opleveren? Pure winst! Ik denk aan minder pijnstillende middelen, minder verkeerde diagnoses, minder angst, meer vertrouwen…
We hebben er genoeg van dat verpleegkundigen geen oogcontact met de patiënt meer kunnen maken vanwege de oprukkende digitale, koude zorg. We herwaarderen het ambachtelijke verplegen, met empathie als belangrijkste sensor. Ja, juist nu gaan we dat doen, in een tijd waarin de overgeprotocolleerde zorg schreeuwt om een richtlijn ‘Hoe om te gaan met het woud aan richtlijnen’. Een protocol is een geheel van voorschriften en regels en bestaat uit richtlijnen, lijstjes en schema’s. Maar het is meer een bijsluiter van de onmacht geworden, waarmee we onveiligheid en onzekerheid bezweren. Ten onrechte, want protocollen zijn niet bedoeld als vervanging voor bewust nadenken en praten met patiënten over hun behoeften.
Uit onderzoek blijkt dat beginnende verpleegkundigen vaak terugvallen op protocollen, omdat ze houvast bieden. Logisch, een nieuweling ontbeert de kennis en ervaring om te weten wanneer zij of hij van een protocol af moet wijken. Het is alleen niet de bedoeling dat ze dat blijven doen, want ondanks de toenemende medisch-technologische ontwikkelingen is de klinische observatie van de verpleegkundige essentieel voor een goede behandeling van de patiënt. Het is een kerncompetentie: niet blind varen op protocollen en richtlijnen en op uitslagen van ondersteunende apparaten. Het is iets wat je door ervaring opdoet: het niet-pluisgevoel als belangrijk diagnostisch instrument. Ik heb het over het spontaan opkomend, alarmerend gevoel van alertheid.
Dus na het invoeren van tien minuten extra tijd, gaan we nog een stap verder: we gaan meer vertrouwen op de intuïtie van de verpleegkundige. Daar krijg ik een pluisgevoel bij.
Wil je reageren? Dat kan op de facebookpagina van CongressenMetZorg: www.facebook.com/metzorg
