Wat zouden we zonder leerling-verpleegkundigen en stagiairs moeten? Ze vormen een deel van je team, ze werken hard om hun opleiding met succes af te ronden. En wat moeten ze er veel voor doen: stukjes verzamelen, reflectieverslagen schrijven, leerdoelen halen, kennis vergaren, toetsen maken. Ze moeten veel en dat vraagt om een hele goede begeleiding.
Voor leerlingen is een werkbegeleider erg bepalend. Ik herinner me mijn eerste werkbegeleider nog heel goed. Wat was ik onder de indruk van haar professionaliteit en kennis. Ik wilde net zo’n goede verpleegkundige worden als zij. Ik volgde haar overal op de afdeling. Je kent het wel. Zij staat op, ik volg en zij zegt: ‘Nu ga ik even naar het toilet, dus jij mag blijven zitten.’
Het vak doorgeven
Regelmatig geef ik gesprekstraining aan werkbegeleiders. Ik vind dat altijd hele leuke trainingen, omdat werkbegeleiders vaak heel enthousiast zijn. Ze vinden het leuk om de frisse blik van de leerling te zien en om van hen te leren. Daarbij is het natuurlijk ook super om je eigen kennis en ervaring over te dragen aan de volgende generatie zorgprofessionals. Het vak doorgeven.
Lastig
Tijdens de trainingen merk ik dat werkbegeleiders het lastig vinden om te benoemen dat het niet goed gaat met de stage, zeker wanneer men denkt dat de leerling dit zelf niet zo ziet. De reden is dat werkbegeleiders bang zijn om de leerling te kwetsen.
Irene
Zo ook Irene, zij is heel aardig en heel betrokken. Ze vertelt tijdens de training over een leerling die keihard meewerkt op de afdeling, maar veel te weinig bezig is met haar leerdoelen waardoor ze dreigt achter te lopen. Een heldere en herkenbare casus. Irene oefent het gesprek met een actrice. Ze begint het gesprek met de vraag: ‘Hoe vind je zelf dat het gaat?’
Dit is natuurlijk een vriendelijke vraag, waarop de leerling heel begrijpelijk antwoordt met: ‘Ja, het gaat goed. Het is hard werken maar ik vind het leuk.’ En nu wordt het voor Irene heel moeilijk om te zeggen dat zij dit anders ziet. Irene gaat over tot het stellen van veel suggestieve vragen zoals: ‘Lukt het wel met je leerdoelen? Denk je dat je alles op tijd af hebt?’ En op al die vragen reageert de leerling met: ‘Ja, ik doe mijn best maar het is gewoon heel druk.’
Onbegonnen werk
Irene worstelt met het gesprek en raakt steeds verder achterop bij het doel. Het is de combinatie van aardig zijn met de suggestieve vragen die maken dat Irene hard aan het werk is, en vaag blijft over wat ze er nu echt van vindt. Het lijkt wel alsof ze hoopt dat de leerling zelf ontdekt dat het kennelijk niet zo goed gaat. Onbegonnen werk.
Je kan niet van iemand verwachten dat die zijn eigen graf graaft omdat jij in al je aardigheid niet durft te zeggen wat er mis gaat. Dat kost veel energie en het leidt eerder tot vaagheid en paniek dan tot een helder gesprek waar de leerling iets mee kan.
Hoe help je je leerling wel verder?
Bereid het gesprek goed voor. Weet wat je wilt zeggen en waarom dit voor de leerling belangrijk is. Maak je geen zorgen dat je niet aardig bent, maar zorg dat je weet wat je wilt bereiken met dit gesprek.
Start het gesprek met te vertellen waar je het over wilt hebben. Het is een slecht nieuws boodschap en zo moet je het ook benaderen. Deel de klap uit en vang daarna op. De leerling is eigenaar van haar eigen leerproces, en niet jij.
Stel open vragen zoals: hoe ga je dat aanpakken? Wanneer heb je dat af? Wat doe jij waardoor je je stage met een voldoende gaat afsluiten? Wat heb je nodig van mij als werkbegeleider? Op welke manier werk je aan het behalen van je leerdoelen?
En een van de meest effectieve vragen als je te maken hebt met een leerling die de ernst van de situatie nog niet ziet is deze: ‘Stel dat alles zo doorgaat zoals het nu gaat, wat denk je dat er dan met je opleiding gebeurt?’
Zacht op de vorm, hard op de inhoud
Om iemand te vertellen dat het niet goed gaat, hoef je niet je vriendelijkheid uit te schakelen. Wees zacht op de vorm, maar wel hard op de inhoud. Dat zorgt dat je boodschap helder is en dat je de ander helpt om verder te komen.
Denk jij dat jij het in je hebt om leerlingen of beginnend verpleegkundigen een uitstekende start te bieden in het werkveld? Dan is het opzetten van een eigen wijkteam of uitzendbureau wellicht iets voor jou.
Op HappyNurse.nl lees je er alles over.
