De achterstand in de somatische gezondheid van mensen met een ernstige psychische aandoening is groot. Somatische screening bevordert de preventie en tijdige herkenning en behandeling van somatische problemen, waaronder het metabool syndroom. Lees in deze blog waarom het screenen op dit syndroom van belang is.
Het monitoren van het gebruik en de vele effecten van medicatie is en blijft nodig, omdat de behandeling met psychofarmaca gepaard kan gaan met diverse bijwerkingen. Zo bestaat er een verband tussen het gebruik van antipsychotica en het ontstaan van obesitas, hypertensie en hyperglykemie. Dit zijn vervolgens weer belangrijke risico verhogende factoren in het ontstaan van veel voorkomende ziekten zoals diabetes mellitus en hart- en vaatziekten, maar ook het metabool syndroom. Daarom is het monitoren van deze risicofactoren bij het gebruik van psychofarmaca van groot belang.
Kenmerken van het metabool syndroom
Nu heb ik het over het metabool syndroom, maar wat houdt het precies in? Het metabool syndroom is een stofwisselingssyndroom waarbij er sprake is van tenminste drie van de volgende kenmerken:
1. Een verhoogde bloedsuikerspiegel, ook wel hyperglykemie genoemd
2. Een verhoogde bloeddruk, ook wel hypertensie genoemd
3. Lage bloedspiegel van ‘goede’ cholesterol, ook wel HDL cholesterolwaarde genoemd
4. In het bloed verhoogde triglyceride (bepaalde vetwaarde)
5. Overgewicht met toegenomen buikomvang
Het hebben van een metabool syndroom zorgt ervoor dat je een grotere kans hebt op het krijgen van een hart- of vaatziekte of diabetes. Dit wil je natuurlijk voorkomen. Om dit risico zo laag mogelijk te houden, worden belangrijke risicofactoren tijdens de jaarlijkse metabole screening gecontroleerd zoals je bloeddruk, pols, buikomvang en BMI. Ook bloedonderzoek (nuchtere bloedsuiker en cholesterolwaarden) is hier onderdeel van. Het screenen van dit syndroom is belangrijk, want je weet wat ze zeggen: voorkomen is beter dan genezen!
De risico’s verlagen
Het kan natuurlijk voorkomen dat uit de screening blijkt dat iemand alle symptomen van het metabool syndroom heeft. Op korte termijn zul je van het metabool syndroom niet per se veel merken, maar het is voor de lange termijn goed om te kijken hoe je het risico op hart- en vaatziekten en diabetes kan verlagen. Het aanpassen van medicatie is hierin een optie. Daarnaast is het van belang om de leefstijl grondig aan te pakken, denk hierbij aan: stoppen met roken, dagelijks bewegen, een dag- en nachtritme aanhouden, gezond en gevarieerd eten en het vermijden van stress.
Iets veranderen wat je altijd al gewend bent om te doen, is moeilijk. Het beste werkt het om een goed plan van aanpak te maken met duidelijke, kleine doelen. Schrijf hierbij duidelijk hoe je dit doel wil halen en wat je hiervoor nodig hebt. Evalueer regelmatig en stel doelen indien nodig weer bij. Ik hoop dat er meer aandacht komt voor de lichamelijke gezondheid in de psychiatrie en dat we allen bij kunnen dragen aan de preventie van akelige syndromen en ziekten.
