Wijkverpleegkundige Marieke zorgt in haar werk voor diverse cliënten. Ze vertelt over de ervaring met Anna, een vrouw met complexe problematiek op alle gebieden. Het blijkt haar meest leerzame cliënt te zijn.
Ik sta voor haar deur. Op dit moment kies ik er bewust voor om de frisse, koude buitenlucht nog even goed in te ademen, voordat ik een benauwde, vochtige en riekende omgeving in ga. Binnen wacht mijn cliënt op me. Ze heeft enorme geïnfecteerde wonden aan haar onderbenen, psychiatrische problemen en een verslavingsproblematiek waarvoor ze methadon gebruikt. Daarnaast leeft ze geïsoleerd, verwaarloost ze zichzelf en is zij zorgmijdend.
Een complexe situatie
Als wijkverpleegkundige ben ik verantwoordelijk voor de zorg aan Anna, als thuiszorg zijn wij ingeschakeld om de wondzorg aan haar benen te doen. De verwachting dat de wonden zullen genezen is er al lang niet meer. Al jaren kampt Anna hiermee, ze heeft het lange tijd zelf verzorgd op haar eigen manier, diverse behandelingen zijn vanuit het ziekenhuis opgestart maar er zijn vele factoren die volstrekt niet bijdragen aan een goede wondgenezing.
Het leven is niet gemakkelijk voor haar geweest. De pijn is te lezen in haar gezicht. Ik zie haar onrust, de pareltjes zweet langs haar haarlijn. Het laat zijn sporen na op de rouge, net iets te aanwezig op haar jukbeenderen. Ik begrijp het, ze is immers schoonheidsspecialiste geweest. Lang geleden. Haar leven verliep toen fijn. Een leuke baan, een man, een zoon, een rijk sociaal leven. Het overlijden van haar man was het kantelpunt in haar leven, nare gebeurtenissen volgden elkaar op. Haar levensverhaal vertrouwde ze me toe.
Het grote contrast
Anna vertelt me: “Marieke, neem als je kunt kiezen de producten van Jacob Hooy. Ze zijn niet goedkoop, maar het geld echt meer dan waard.” Ons gesprek gaat ineens over goede crèmes en oliën. Haar advies raakt me toch even. Het laat het contrast in haar leven zien. Een vrouw die vroeger in een parfumerie werkte, veel aandacht voor haar klanten had en gezelligheid verspreidde.
Dat alles tegenover de vrouw die ze nu is. Getekend door verdriet, pijn en tegenslag. Verwaarloosd, mensen afstotend en toch met een verlangen naar vroeger. Het contrast van parfumflesjes en lekkerste geurtjes, naar dit.. de geur van wondinfecties en bedomptheid. Het donker in haar huis, het donker in haar leven. Ik realiseer me dat haar verhaal er een is van pech en wellicht van het maken van verkeerde keuzes.
De meest leerzame casus
Na een periode van zorg overlijdt Anna. De cliënt waar ik ongetwijfeld het meest van geleerd heb. Zij die me verreweg de meeste uitdagingen gaf, op zoveel fronten. Ik zag dat het leven door keuzes een bepaalde kant op kan gaan en dat er niet altijd een weg terug is. Ik leerde dat helaas niet iedereen te helpen is en dat er niet altijd een ‘goed’ einde is. Ik leerde dat er achter moeilijk ‘probleemgedrag’ een verhaal schuilt en dat het echt de moeite waard is om dat verhaal te horen. Door interesse te tonen, te luisteren, compassie te hebben en afstemming te zoeken op de ander. Door vragen te durven stellen. Ik ondervond hoe belangrijk een goede multidisciplinaire samenwerking is. Ik zag dat het leven van het ene op het andere moment totaal anders kan worden. En dat het je zomaar kan overkomen.
Ik denk dat de dood haar barmhartig is geweest. Ik weet dat ze ernaar verlangde, in onze gesprekken was ze hier duidelijk over. Een einde aan alle pijn, eenzaamheid en rouw. Ik weet dat er niet veel mensen op haar afscheid zijn geweest, maar voor mij was haar nalatenschap enorm en waardevol.
