Als kinderfysiotherapeut is geen dag hetzelfde. Het ene moment lig je met een baby op de grond, het andere moment ben je aan het overgooien op het schoolplein of heb je een heftig gesprek met een puber. Kinderfysiotherapeut Ivonne Duiser vertelt over haar specialisatie.
Kinderfysiotherapie is een breed beroep. Op de praktijk van Ivonne Duiser komt ze kinderen van alle leeftijden tegen, variërend van pasgeborenen tot tieners. Elk kind heeft zijn eigen reden om de kinderfysiotherapeut te bezoeken, maar over het algemeen gaat het om kinderen die beperkingen ervaren in hun motorische vaardigheden.
Dit kunnen bijvoorbeeld baby’s zijn die moeite hebben met kruipen of kinderen die niet goed meekomen met gym. Er is ook een groep kinderen met neurologische of orthopedische aandoeningen, waar ze mee zijn geboren. Op latere leeftijd behandelt Ivonne ook veel sportblessures en lichamelijke klachten, zoals buikpijn en hoofdpijn.
Spelend oefenen
Zoals gezegd: een breed beroep, en daar hoort dan ook een goed onderzoek bij voor je begint met behandelen. Ivonne vertelt: “De eerste stappen bij een behandeling zijn vergelijkbaar met de fysiotherapie voor volwassenen. Het begint met een anamnese. Hierin wordt de reden van het probleem besproken en worden er vragen gesteld om een beter beeld van het probleem te krijgen. Vervolgens wordt er fysiek onderzoek gedaan. Er wordt geobserveerd hoe het kind beweegt en we analyseren mogelijke problemen.”
In plaats van het geven van specifieke instructies zoals bij volwassenen fysiotherapie, worden er opdrachten en uitdagingen bedacht om het kind te motiveren om bepaalde bewegingen te maken. Er wordt gebruik gemaakt van spelactiviteiten, bijvoorbeeld door te spelen op een klimrek of evenwichtsoefeningen te doen op een stoeprand. Ivonne legt uit: “Vindt een kind het moeilijk om te springen? Dan begin je eerst van een verhoging en doe je het samen. Je geeft gerichte opdrachten en laat een kind op spelenderwijze oefenen.”
Een behandeling op maat
Ivonne benadrukt dat de focus bij kinderfysiotherapie ligt op het totaalbeeld van het kind. “Bij kinderen moet je op zoek naar waar het probleem ligt. Je betrekt er ook veel meer partijen bij. Je spreekt met de ouders, leerkrachten of de oppas. De ouders en/of verzorgers bepalen waarom ze komen, dat kan een baby zelf natuurlijk niet. Een baby laat wel weten wat hij/zij wel of niet prettig vindt, maar het gesprek voeren we met de ouders.”
De ouders worden dus nauw betrokken bij het onderzoek en de behandeling. Samen met de ouders wordt er gekeken naar wat zij observeren en Ivonne benoemt dan de bewegingen die afwijkend zijn. “Ouders kunnen vaak snel opmerken dat er iets niet klopt met hun kind, ook al kunnen ze het probleem misschien niet duidelijk verwoorden. Vaak erkennen ouders dan dat ze het wel hebben opgemerkt, maar er niet bij hebben stilgestaan. Samen ga je een behandeling in elkaar zetten die past binnen dit gezin en wat in hun situatie mogelijk is. Als kinderfysio kan je niet zeggen ‘dit is wat ik heb geleerd en zo doen we het’. Je kan wel een plan hebben, maar als dit niet past in de leefomgeving van het kind moet je samen iets anders bedenken.”
Nieuwe technieken
Het vak van kinderfysiotherapeut biedt veel mogelijkheden en zorgt voor afwisseling. Een van de nieuwe technieken waar Ivonne momenteel mee experimenteert is virtual reality. Dit stelt haar in staat om oefeningen en instructies digitaal te tonen en bespreken met de patiënt. Dit kan handig zijn bij intensieve oefeningen die meerdere keren per week moeten worden uitgevoerd, waarbij het niet altijd mogelijk is om fysiek naar de praktijk te komen.
“Deze ontwikkeling is efficiënt, maar kinderfysiotherapie blijft een vak waarbij fysiek contact met mensen centraal staat. Het werk ontstaat in de behandelruimte, waar de relatie en interactie met het kind van groot belang zijn. Door te voelen hoe het lichaam beweegt, kan je de puzzelstukjes in elkaar leggen. Dit aspect kan niet kan worden vervangen door een scherm of technologie”, legt Ivonne uit.
Benodigdheden voor de functie van kinderfysiotherapeut
Zelf werkt Ivonne inmiddels al dertig jaar als fysiotherapeut, waarvan 25 jaar met kinderen. Ze herinnert zich dat ze aanvankelijk weinig plezier haalde uit de algemene fysiotherapie opleiding. Via via kwam ze op de kinderafdeling terecht en daar ontdekte ze haar passie voor het werken met kinderen. Om kinderfysiotherapeut te worden, volgde Ivonne een driejarige post hbo-opleiding. Hierin leerde ze onder andere over de verschillende ontwikkelingsfasen van kinderen, de specifieke pathologie en het onderzoek en de behandeling. Dit vereist een totaal andere aanpak dan bij volwassenen, omdat kinderen heel andere klachten ervaren.
Het is daarom belangrijk om een open blik te hebben en flexibel te zijn in dit vakgebied, benadrukt Ivonne. “Je moet kunnen communiceren en samenwerken met kinderen op hun niveau en kunnen schakelen tussen verschillende situaties. Ik geniet van het contact met kinderen en de ouders en vind het een voorrecht om een bijdrage te kunnen leveren aan hun ontwikkeling en welzijn. Kinderen blijven verrassend en je moet open blijven staan voor wie ze zijn, omdat elk kind uniek is.”
