Nu de coronamaatregelen losgelaten zijn, is voor veel mensen het einde van de pandemie in zicht. Hoog tijd om terug te blikken op wat er de afgelopen twee jaar eigenlijk allemaal is gebeurd, want dat was nogal wat. De coronapandemie heeft een grote impact op de zorg gehad en de nasleep is in meerdere sectoren te voelen.
Stefan (ambulanceverpleegkundige) en Sandra (ziekenverzorgster in een verpleeghuis met dementerende ouderen) vertellen openhartig over welke sporen de crisis heeft achtergelaten.
Beschermende kleding
We beginnen met een terugblik op het begin van de pandemie. Sandra vertelt hoe heftig zij de eerste golf vond: “We werden er echt door overvallen. Ineens moesten we besmette mensen overplaatsen naar een unit in een ander verpleeghuis, waardoor de kans op besmetting voor de rest van de bewoners kleiner werd. Die oplossing was er natuurlijk niet meteen, dus tot die tijd werkten wij met de zieke bewoners in een kleiner ‘huisje’. Het was lastig, omdat je niet wist of de bewoners nog terug zouden komen. Ook het werken in de beschermende kleding vond ik zwaar.”
Die uitdaging van de beschermende kleding herkent Stefan wel. Het is bij hem tot op heden een hele opgave om dit te combineren met de acute zorg. “Een van de grootste problemen in mijn sector zijn de belemmerende maatregelen. Deze zijn helaas nog steeds merkbaar: iedereen met typische klachten is coronaverdacht. Een beetje verkouden zijn door de hooikoorts is al een symptoom. Het loslaten van de regels heeft daar verder geen invloed op gehad. Iedereen met een symptoom wordt in quarantaine opgevangen. Eerst beschermende kleding aan, dan pas verder handelen. Ook de ambulance moet steeds weer schoongemaakt worden. De maatregelen zijn logisch, maar wel tijdrovend.”
In het verzorgingstehuis zijn de maatregelen de afgelopen tijd wel afgenomen. Waar er eerst nog looproutes waren voor personeel om de besmette woningen niet met elkaar in aanraking te laten komen, is er nu vooral voorzichtigheid. “Het lijkt weer meer naar het normale leven van voor corona te gaan, maar de afstand hou je wel. Voor mijn gevoel zitten we er gewoon nog middenin. Ik denk dat voorzichtigheid goed is, maar ik zal blij zijn als alles echt voorbij is”, vertelt Sandra.
Veel uitval en meer saamhorigheid
De impact van corona is onmiskenbaar, maar verschilt dus wel per sector. Niet alleen in werkwijze, maar ook in teamverband is het een en ander veranderd. Stefan ziet op de spoed bijvoorbeeld een krimp van het personeel: “Als ik op de eerste hulp kom, zie ik dat daar ook veel mensen zijn weggevallen. Er is een wisseling van personeel op deze locaties. Dit zou kunnen komen door de werkdruk die er was, maar dat is wel een aanname. Ik heb er geen hard bewijs voor, maar het is wel opvallend dat het zo samenvalt.”
De uitval van collega’s is ook op andere plekken een grote uitdaging. Dit komt deels door de blijvend hoge besmettingsgraad van corona: mensen worden over het algemeen weliswaar minder ernstig ziek, maar met een positieve test valt ook de zorgmedewerker gewoon vijf dagen uit. Gelukkig heeft de pandemie ook nog een positief gevolg. Bij Sandra valt op dat er meer saamhorigheid is ontstaan in het team. Ze vertelt: “We zijn als klein vast team enorm naar elkaar toe gegroeid, met zo’n crisis moet je op elkaar kunnen bouwen en vertrouwen.” En ook Stefan kan zich daarin vinden. Vooral tijdens de pieken van de crisis zag hij dat collega’s echt meer een team vormden.
Veel nieuwe ziektebeelden
Dan nog even kijken naar de toekomst, want wat is er nu echt anders ten opzichte van twee jaar geleden? Stefan merkt op dat er veel nieuwe ziektebeelden zijn ontstaan om rekening mee te houden. Niet alleen covid zelf heeft verschillende vormen aangenomen, en de eerder genoemde symptomen spelen een rol, maar er is ook sprake van neveneffecten op de lange termijn. “Het blijkt nu bijvoorbeeld dat veel jonge mannen ontstoken hartzakjes hebben, die waarschijnlijk gerelateerd zijn aan covid. Over het algemeen geldt dat je nu breder moet kijken bij het vaststellen van een ziektebeeld”, legt hij uit.
Of er van buitenaf nu ook anders gekeken wordt naar de zorg, vinden beide zorgverleners moeilijk in te schatten. Wellicht zijn mensen zich wel meer bewust van hoe belangrijk de zorgsector in Nederland eigenlijk is, en wat de draagkracht is van onze zorg. Bij ambulanceverpleegkundige Stefan wordt op het werk veel gekeken naar het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, om de uitloop te voorkomen. Want deze draagkracht moet behouden worden. Maar covid of niet, het zorghart klopt nog steeds. Sandra benadrukt: “Ik weet vooral dat ik het nog steeds een prachtig beroep vindt, met pareltjes van mensen om mij heen.”
