Flow Reizen organiseert al dertig jaar lang bijzondere reizen voor mensen met een licht verstandelijk beperking. Met deze groep reizen ze de hele wereld over: van zonvakantie tot wintersport, zeilen en huttentochten. Alles is mogelijk. Het levert levendige verhalen op, waarvan ze er een aantal delen met Nursestation. We beginnen met de enorme transformatie die moeder Christien bij haar dochter Rosa zag gebeuren.
In het najaar van 2006 – Rosa was net 19 geworden – realiseerde ik mij dat er iets verzonnen moest worden voor de toekomstige vakantieperiodes. Die zomer had ik met vier pubers op een Italiaanse camping doorgebracht: leuk, maar erg intensief voor mij als alleenstaande moeder. Bovendien zouden Rosa’s zussen binnen afzienbare tijd niet meer deelnemen aan onze gezinsvakanties, schatte ik zo in.
De wereld van de begeleide vakantiereizen
Met alle plezier van de wereld zou ik in de toekomst samen met Rosa op pad gaan, maar ik wilde niet in mijn eentje verantwoordelijk zijn voor een dagprogramma voor ons beiden. Ik besloot de wereld van de begeleide vakantiereizen te verkennen, en ik was aangenaam verrast door het uitgebreide aanbod op dit gebied. Maar… zou Rosa hieraan deel kunnen nemen? Met haar verstandelijke beperking, nachtelijke epilepsie en de sociale vaardigheden ver onder leeftijdsniveau? Zo’n meisje kon ik toch niet aan onbekende begeleiders meegeven? Ze kon niet klokkijken, had geen geldbesef, liet alles overal slingeren…
Ik besloot een aantal organisaties te benaderen met een ongebruikelijk voorstel: samen met Rosa wilde ik deelnemen aan een begeleide wintersportreis, om te kijken in hoeverre zij geschikt was voor dergelijke vakanties. Een skireis leek me ideaal, omdat dit voor mij betekende dat ik overdag andere activiteiten zou hebben dan zij. ’s Avonds kon ik dan weer alle energie stoppen in de gezamenlijke maaltijd en de bedrituelen.
Het verbaasde mij niet dat de meeste organisaties niet open stonden voor mijn voorstel. Je neemt toch een ‘pottenkijker’ mee op sleeptouw. Flow Reizen reageerde als enige positief en kwam meteen met allerlei voorstellen, zoals zelf op vakantie gaan in hetzelfde hotel of dorp als Rosa. Uiteindelijk kozen we er gezamenlijk voor om in januari een reis naar Italië te boeken voor Rosa en voor mij.
Oprichter Richard vond het belangrijk om van tevoren even kennis te maken, en dit gebeurde in november tijdens de jaarlijkse Flowreünie. Rosa had geen best humeur die zaterdag, dus toen we weer buiten stonden viel het me mee dat we nog mee mochten. Ze had Richard niet aangekeken, geen enkele interesse in de andere Flowdeelnemers getoond en alleen cola gedronken en gezegd: “Wanneer gaan we weer naar huis?”
Steeds iets beter
Om te zeggen dat ik vol goede moed aan de vakantie begon zou werkelijk overdreven zijn. En het was ook niet in alle opzichten een instant-succes. Op dag 2 kwam Rosa raar ten val tijdens de skiles en moesten we voor controle met de ambulance naar het ziekenhuis. Er was aanvankelijk nauwelijks sprake van interactie tussen Rosa en de andere deelnemers. Overdag ging ik met de meer gevorderde skiërs de berg op en liet Rosa achter in het beginnersklasje. Ze vond het maar vermoeiend en was vanaf de lunch vooral heel erg aan het wachten tot ik weer terugkwam bij de oefenweide.
Toch kwam ik na een week stuiterend van enthousiasme thuis. Rosa was duidelijk nog niet toe aan een Flowreis, maar wat had ik een mooie dingen gezien daar in de Italiaanse Alpen! Fraaie gesprekjes tijdens het eten, waarbij ik een begeleider met engelengeduld zag wachten op het antwoord van een intens verlegen deelnemer.
Bron foto’s: Flow Reizen
De vrolijke humor ’s avonds in de bar: leuke grapjes, maar nooit ten koste van iemand anders. De kwaliteit van de skilessen, de zorgvuldige duidelijkheid van de begeleiding, de warme sfeer. Als leerkracht in het speciaal onderwijs herkende ik passie, professionaliteit, betrokkenheid en gelukkig een heleboel relativeringsvermogen. Iedereen is hier gewoon én speciaal en samen vieren we lekker vakantie.
Mijn doel was helder: in de komende jaren moest Rosa ‘Flow-proof’ worden. Daar ging wat tijd overheen: uiteindelijk ben ik zeven keer meegegaan, vier keer op wintersport en drie keer in de zomer. Dat was een behoorlijke investering, zowel financieel als qua vakantiedagen, en het was ook niet altijd makkelijk. Ik ging mee als deelnemer, maar toch hoorde ik eigenlijk nergens bij. Niet bij de begeleiders, ook al zagen sommige medereizigers dat af en toe wel zo, en ook niet echt bij de deelnemers. Niet alleen omdat ik geen begeleiding nodig had (wel skilessen trouwens!), maar ook omdat ik meer en meer afstand nam van de activiteiten, zodat Rosa leerde om hier zonder mij aan deel te nemen.
Vertrouwen in de begeleiding
Na elke reis was er een evaluatiemomentje met de organisatie. Zes keer concludeerden we met elkaar dat Rosa zichtbaar vorderingen maakte, maar nog niet toe was aan ‘normale’ deelname. Sinds 2010 is dat anders. Moeders blijft thuis en Rosa gaat minstens één keer per jaar met Flow op reis. Een groot voordeel is dat ik inmiddels heel veel begeleiders ken. Vooral bij de eerste zelfstandige reis was het een hele geruststelling dat begeleider Annelies meeging. Zij kent Rosa goed en ik weet dat ze niet zal aarzelen om mij te bellen als er problemen zijn. Inmiddels kent Rosa veel mensen bij Flow die ik niet ken, deelnemers en begeleiders. In 2013 voer ze met een zeilschip langs de Griekse en Turkse kust. Met twee onbekende begeleiders. En het bereik van het mobiele netwerk is niet ideaal daar op zee.
Ik liet haar met een gerust hart gaan, vanwege het grote probleemoplossend vermogen dat ik tijdens alle eerdere reizen heb gezien bij de begeleiders. Gelukkig hebben ze daar tijdens de zeiltocht geen beroep op hoeven doen: de probleempjes die Rosa ondervond waren niet groter dan die van de andere deelnemers. Na afloop zag ik foto’s en filmpjes van een 25-jarige vrouw die volwaardig meedeed en tien heerlijke dagen beleefde. Sociaal en emotioneel is ze enorm gegroeid. Dat zie je niet alleen terug tijdens de vakanties, maar ook in haar dagelijks leven.
Dit verhaal verscheen eerder in het boek van Flow Reizen, dat vol staat met verhalen van al hun bijzondere reizen. Met de aanschaf van dit boek steun je de organisatie, die hard is getroffen door de coronacrisis.
