Een bevalling begeleiden die plaatsvindt in een vliegtuig ergens hoog in het luchtruim. En dat vanaf de grond via een call met het cabinepersoneel en de aanstaande moeder. Het is een van de bijzondere dingen die Femke meemaakt tijdens haar werk als verpleegkundige bij Airport Medical Services op luchthaven Schiphol. Ze vertelt over haar werk op deze dynamische plek.
Samen met zo’n 40 andere collega’s helpt Femke mensen die in gezondheidsproblemen komen op de luchthaven. Ze is zelf SEH-verpleegkundige en heeft net de master voor verpleegkundig specialist acute zorg afgerond. Ze werkt bij Airport Medical Services, de medische dienst die medische zorg verleent aan zowel bezoekers, reizigers als werknemers op Schiphol. De organisatie heeft onder meer een SEH, apotheek en een ambulancedienst. Ook is er een travel-clinic voor vaccinaties.
Femke: “Schiphol telt miljoenen reizigers per jaar. Daarnaast zijn er nog eens zo’n 65.000 mensen werkzaam op de luchthaven. Met zoveel reizigers en mensen die hier werken, worden er natuurlijk ook mensen ziek, raken mensen gewond en hebben ze medische zorg nodig. Het werk is dan ook heel afwisselend. We hebben zelden een dag dat er niets gebeurt.”
Vlucht halen
Femke: “Het type gezondheidsklachten dat wij tegenkomen, is zeer divers. Van snij- en brandwonden door een bedrijfsongeval tot psychische klachten. De meest voorkomende gezondheidsproblemen zijn echter cardiale klachten, kno-klachten, gastro- enteritis en een vasovagale collaps. Omdat passagiers op reis zijn en hun vlucht moeten halen, werken we vaak onder tijdsdruk en moeten we snel kunnen beoordelen of iemand veilig zijn reis kan vervolgen. We worden ook steeds vaker om ‘fit to fly’- adviezen gevraagd door luchtvaartmaatschappijen. Bijvoorbeeld als iemand niet goed is geworden aan boord.”
Niet-pluis
De verpleegkundigen bij Airport Medical Services werken heel zelfstandig. Zij zijn de eersten die een patiënt zien, doen de eerste triage en beoordelen – in overleg met de arts- welke behandeling de patiënt nodig heeft. Veel zaken kunnen ze zelf afhandelen. In acute gevallen wordt een patiënt doorverwezen naar het ziekenhuis. “Omdat er niet altijd een arts aanwezig is op de locatie, moeten we snel een inschatting kunnen maken van de ernst van de situatie. Je moet hier echt een sterk pluis/ niet-pluis gevoel ontwikkeld hebben,” zegt Femke.
Back-up
Naast de medische zorg die Airport Medical Services op de luchthaven verleent, heeft Airport Medical Services ook een back-up functie voor de KLM-vliegtuigen. Dat betekent dat ze vanaf de grond ondersteuning bieden als er iemand tijdens een vlucht in gezondheidsproblemen komt. Er wordt dan een conference call opgezet met het vliegtuig om het cabinepersoneel te helpen bij een medisch incident aan boord.
Bevalling
Femke heeft zelf meerdere keren geassisteerd bij zo’n call. Eén keer was wel heel speciaal. “We kregen de melding dat een vrouw die iets meer dan 20 weken zwanger was, weeën had in het vliegtuig. Het was echt ongelooflijk spannend. Vooral omdat we dachten dat het kindje te vroeg geboren zou worden en we niet wisten of de baby het zou redden. We hebben een gynaecoloog van het VUmc ingeschakeld die de bevalling begeleid heeft. Uiteindelijk bleek dat de vrouw langer zwanger was dan ze eerst had willen zeggen. Het kindje is gezond geboren en alles is goed afgelopen. Maar dat was wel een heel spannend en bijzonder moment.”
Lief en leed
Elke dag ziet Femke lief en leed voorbij komen op de luchthaven. Mensen die hun medicijnen in hun al ingecheckte koffer hebben zitten en door vertraging van hun vliegtuig zonder hun medicatie komen te zitten. Anderen raken door de lange reis en het tijdverschil psychisch in de war en stranden op de medische dienst. En dan zijn er ook mensen die al ziek zijn en door hun familie op het vliegtuig naar Nederland worden gezet omdat de gezondheidszorg hier zo goed is. ‘Ga maar naar Nederland en klop maar aan bij de dokter of het ziekenhuis. Dan komt het wel goed’, zegt hun familie dan.
MH17
Wat de collega’s heel erg heeft geraakt is de aanslag in de vertrekhal op vliegveld Zaventem, nu een jaar geleden. Zeker toen bekend werd dat de aanslag in eerste instantie voor Schiphol bedoeld zou zijn. “Het komt dan wel heel dichtbij. We hebben het er ook over met collega’s. We werken natuurlijk op een aparte en risicovolle plek. Maar van de andere kant wil ik er niet te lang bij stil staan.” Ook de crash van de MH17, hakte er enorm in. “Dat zijn heftige dingen. We zien dagelijks zoveel reizigers en zoveel crew, dat maakt het voor ons extra beladen als er iets gebeurt.”
De grootste uitdaging
Wat geeft Femke de meeste voldoening in alle hectiek van de medische zorg op de luchthaven? “Regelmatig worden er mensen bij ons binnengebracht die geen Engels spreken en geen familie bij zich hebben, maar wel heel erg ziek zijn. ‘Wat moeten we met deze meneer, want hij ziet er wel heel ziek uit’, krijgen we dan te horen. Eerlijk gezegd vind ik dat de leukste patiënten. Het contact leggen met de familie, de puzzel oplossen van wat iemand mankeert, de verschillende nationaliteiten waarmee je te maken krijgt, de tijdsdruk, want het vliegtuig gaat over 20 minuten… Om dan voor elkaar te krijgen dat hij veilig zijn vlucht kan halen en naar zijn familie kan, dat is voor mij de grootste en leukste uitdaging.”
