Vandaag is het Nationale Vrijwilligersdag. Ook in de zorg is de bijdrage van vrijwilligers erg waardevol: ondanks dat deze mensen niet betaald krijgen voor hun inzet, is het werk dat ze doen onbetaalbaar!
De afgelopen jaren is de werkdruk in de zorg en het aantal kwetsbare ouderen allebei flink toegenomen. Wanneer deze kwetsbare ouderen worden opgenomen in het ziekenhuis, bestaat er een verhoogd risico op complicaties. Dat kan leiden tot een langere ligduur. Daarmee is de kans ook groot dat de werkdruk van de verpleegkundigen omhoog gaat.
We krijgen er steeds meer taken bij, waardoor er minder tijd is voor persoonlijke aandacht of een luisterend oor. Gelukkig zijn er vrijwilligers die dit van ons over kunnen nemen. De patiënt krijgt daardoor nog de aandacht die hij of zij verdient en ons wordt wat werk uit handen genomen.
Vrijwilligers in de zorg
Maar er zijn meer manieren om vrijwilligers in te zetten. In het ziekenhuis waar ik werk, zetten meer dan 300 vrijwilligers zich in om patiënten en bezoekers te ondersteunen. Ze hebben een divers takenpakket en zijn daardoor ook echt onmisbaar geworden.
Door hun vrijwilligerswerk krijgen niet alleen de patiënten maar ook mantelzorgers en bezoekers net even wat meer aandacht. Ze schenken koffie en thee op de poliklinieken en de spoedeisende hulp, bieden een luisterend oor en helpen patiënten en bezoekers de weg te wijzen.
HELP-project
Daarnaast dragen ze hun steentje bij door patiënten binnen het ziekenhuis naar onderzoeken of poliafspraken te brengen, zodat de verpleegkundige dit niet altijd meer hoeft te doen. Vrijwilligers kunnen bij ons tevens worden ingezet voor het HELP-project. Dit project ondersteunt de opgenomen kwetsbare ouderen, om het risico op een delier te verkleinen.
Het HELP-project (het Hospital Elderly Life Program), is in de jaren ’90 ontwikkeld in de Verenigde Staten. Dit project zet speciaal geschoolde vrijwilligers in om opgenomen kwetsbare ouderen te ondersteunen bij hun herstel. Op deze manier wordt geprobeerd om het risico op een delier zoveel mogelijk te verkleinen. De vrijwilligers ondersteunen de patiënt bij functiebehoud en stimuleren de zelfredzaamheid van de kwetsbare ouderen.
Taken van de vrijwilligers
De HELP-vrijwilligers worden op verpleegafdelingen ingezet om kwetsbare oudere patiënten te ondersteunen tijdens hun ziekenhuisopname. Zo gaan ze bijvoorbeeld langs de patiënt om een praatje te maken, een spelletje te spelen of de krant te lezen. Maar ook om een kopje koffie of thee te drinken en de kwetsbare oudere te ondersteunen bij het mobiliseren en het bieden van een goed dagritme.
Waar de werkdruk alsmaar toeneemt en de tijd van de verpleegkundige schaarser wordt, kan de HELP-vrijwilliger net even wat meer tijd vrijmaken zonder steeds gestoord of weggeroepen te worden. Daarnaast zorgt de aanwezigheid van de HELP-vrijwilliger ervoor dat de balans van de kwetsbare opgenomen ouderen minder verstoord wordt tijdens een ziekenhuisopname.
Bij ons is afdeling Interne Geneeskunde de eerste afdeling waar het HELP-project werd opgestart. Inmiddels zijn er zes vrijwilligers werkzaam voor dit project zodat er elke werkdag vrijwilligers aanwezig zijn. Na zeer positieve ervaringen in de pilotfase volgden er uitbreidingen naar meerdere afdelingen.
Mijn ervaringen met het HELP project
De afgelopen jaren heb ik het HELP-project flink zien groeien. Waar er eerst begonnen werd met drie vrijwilligers, is het project zich gaandeweg gaan uitbreiden en wordt er nu gewerkt met meer dan 300 vrijwilligers. Zes hiervan leveren hun bijdrage op de afdeling Interne Geneeskunde. Inmiddels zijn alle vrijwilligers goed ingewerkt en hebben ze hun draai op de afdelingen weten te vinden.
Zowel van verpleegkundigen, patiënten als vrijwilligers hoor ik erg positieve ervaringen terug. Waar een patiënt voorheen bijvoorbeeld aan het dwalen was, kan de vrijwilliger dit nu opvangen door persoonlijke aandacht aan de patiënt te besteden of een stukje te gaan mobiliseren. Inmiddels zijn de vrijwilligers niet meer weg te denken van de afdeling en leveren zij een grote bijdrage in de ondersteuning van patiënten.
