Zelf aan het stuur staan van je eigen geluk. Je niet laten overvallen door de vele veranderingen om je heen, maar je eigen keuzes maken. Wie wil dat nou niet? In het boek De Zeven Eigenschappen van Effectief Leiderschap van Stephen Covey lees je zeven stappen voor een succesvol leven.
Miljoenen mensen over de hele wereld hebben het boek al gelezen. En nog steeds inspireert het veel mensen om hun eigen pad te volgen, persoonlijk te groeien of meer succesvol te zijn. Wat kunnen we leren van Covey? De zeven eigenschappen in vogelvlucht.
Wees proactief
Dit is de basiseigenschap voor persoonlijk leiderschap. Proactiviteit is meer dan initiatieven nemen. Het betekent dat je de verantwoordelijkheid neemt voor je eigen leven. Wanneer je vanuit proactiviteit denkt, maak je jezelf niet langer slachtoffer van de omstandigheden. Je zegt dan niet ‘Ik kan er niets aan doen’ maar vraagt jezelf af ‘Wat kan ík doen om het op te lossen?’ Je bent je ervan bewust dat je altijd de keuze hebt hoe je om wilt gaan met de dingen die je overkomen.
Moet je je dan voor alles verantwoordelijk voelen? Nee. Proactieve mensen maken zich niet druk om zaken waar ze geen invloed op hebben, maar richten hun energie op zaken waar ze wél iets aan kunnen doen. Covey noemt dat de Cirkel van invloed.
Begin met het einde voor ogen
Hoe wil jij herinnerd worden? Wat wil je dat mensen zeggen op jouw begrafenis? Als je het antwoord weet op deze vraag, weet je ook wat je moet doen om die persoon nu al te zijn of te worden. Want als je het einddoel niet voor ogen hebt, kom je misschien uiteindelijk ergens uit waar je niet had willen zijn. Ondanks al je inzet en je harde werk. Voor de zorg betekent deze eigenschap dat je de vraag kunt stellen hoe jullie als team bekend willen staan binnen de organisatie. Wat wil je dat jouw patiënten over jou zeggen? Begin daarom met het einddoel voor ogen, dan weet je ook wat je nu moet doen om dit doel daadwerkelijk te creëren.
Belangrijke zaken eerst
De derde eigenschap gaat over timemanagement. Wat is belangrijk en wat is dringend? En waar moet je aandacht aan besteden? Covey beschrijft vier kwadranten waarin we onze taken en werkzaamheden kunnen onderverdelen: 1. dringend en belangrijk. 2. niet dringend en belangrijk 3. dringend en niet belangrijk en 4. niet dringend en niet belangrijk.
Het is duidelijk dat zaken die dringend en belangrijk zijn (1) onmiddellijk behandeld moeten worden en dat je die niet zomaar uitstelt. Maar veel mensen maken de vergissing door zaken uit kwadrant 3 (dringend en niet belangrijk) op de eerste plaats te zetten. Hierdoor zijn ze onnodig veel tijd kwijt met zaken die niet belangrijk zijn.
Kwadrant 2 is voor persoonlijk leiderschap de meest interessante. Het gaat hier om dingen die wel belangrijk, maar niet dringend zijn. Investeringen voor de lange termijn. Bijvoorbeeld je ontspanning, het werken aan goede relaties, een opleiding volgen. Om erachter te komen welke activiteit past in kwadrant 2, hoef je jezelf alleen maar deze vraag te stellen: wat doe ik nu niet, wat ik wel kan doen, wat een positief effect op mijn leven heeft als ik het regelmatig zou doen?
Denk win-win
Met win-win denken ga je samen op zoek naar de beste uitkomst.Het gaat er niet om dat je je eigen wil door moet drukken of dat je volgzaam meegaat met de wil van de ander. Juist als je samenwerkt en de tijd neemt voor elkaars standpunt, kun je komen tot een betere oplossing. Beide partijen moeten zich goed voelen bij de uiteindelijke beslissing, en als dat niet kan, dan is er geen akkoord. Men hoeft elkaar dus niet onder druk te zetten. Er is namelijk altijd een alternatief en dat is: geen akkoord. Deze houding brengt veel vrijheid met zich mee. Win-win of geen akkoord, is niet gemakkelijk. Er is moed nodig om elkaar open tegemoet te treden, om je opvattingen over winnen en verliezen los te laten, en om verder te kijken dan de oplossing die voor jou zo logisch lijkt, maar voor de ander niet goed voelt. Het helpt wanneer je voor jezelf bedenkt: ik ben oké, jij bent oké. We mogen er allebei zijn met onze ideeën en oplossingen. Om te kunnen winnen hoeft de ander niet te verliezen!
Eerst begrijpen, dan begrepen worden
Wanneer je op een effectieve manier met iemand wilt omgaan – je patiënt, je collega, je partner of je buurvrouw – moet je de ander eerst begrijpen. Normaal gesproken proberen we altijd om eerst begrepen te worden. De meeste mensen luisteren om antwoord te kunnen geven. Daarbij projecteren ze vaak hun eigen film op het verhaal van de ander: ‘ik begrijp precies wat je bedoelt. Ik heb hetzelfde meegemaakt. Weet je hoe het bij mij ging…’ Onze gesprekken zijn een verzameling monologen.
Eigenschap 5 gaat juist om de intentie de ander echt te willen begrijpen door empathisch te luisteren. Het houdt in dat je de wereld bekijkt zoals de ander hem bekijkt. Bij empathisch luisteren gebruik je niet alleen je oren, maar ook je ogen, en vooral je hart. Je geeft iemand volledig de ruimte om zich te uiten, en vervult daarmee een grote behoefte van alle mensen: begrepen worden, erkenning krijgen.
Synergie, principes van creatieve samenwerking
Met elkaar weet je meer dan in je eentje, en samen kun je iets heel bijzonders creëren. Synergie betekent dat alle individuen bij elkaar samen veel meer kunnen dan alle individuen bij elkaar opgeteld. Zoiets als 1+1 = 3. De essentie van synergie is verschillen op hun waarde weten te schatten en er voordeel uit weten te halen. De belangrijkste voorwaarde voor synergie is een veilige omgeving. Dat vergroot de bereidheid om naar elkaars ideeën te luisteren en er iets van op te steken. Vertrouwen is het sleutelwoord om synergie daadwerkelijk tot grote hoogte te brengen. Hoe meer vertrouwen, hoe beter de samenwerking.
Houd de zaag scherp
Blijf je doorzagen met een botte zaag of neem je de tijd om de zaag aan te scherpen waardoor het werk makkelijker gaat? Daar gaat eigenschap 7 over. De zaag ben je in dit geval zelf. Je moet zelf zorgen voor het onderhoud van je lichamelijke en sociaal-emotionele vaardigheden. De zaag scherp houden is de belangrijkste investering die je in je leven kunt doen. We zijn ons eigen middel om te presteren. Om een effectieve bijdrage te kunnen leveren moet je inzien dat je je zaag in vier opzichten scherp moet houden.
– Lichamelijk: sporten, gezond eten, goed slapen
– Spiritueel: hoe trouw ben je aan je eigen waarden, je inspiratie
– Geestelijk: ontwikkeling, scholing, een goed boek lezen, plannen
– Sociaal-emotioneel: je emoties in relatie met anderen, vriendschap, collegialiteit
