Verpleegkundig specialist Merel werkt in de ouderenzorg en heeft veel ervaring met het verlenen van palliatieve zorg. En ook al hoort de dood bij haar werk, toch doet het veel met je wanneer een cliënt sterft. Ze deelt een ervaring van afgelopen winter.
Wat is dat toch voor een vreemd fenomeen? Elke zorgmedewerker kent het wel: als er een cliënt overlijdt dan volgen er kort daarna altijd minstens twee en soms zelfs nog meer. Heeft het te maken met de wet van Murphy, of is het een soort oude mythe die elke keer opnieuw uit lijkt te komen?
Als er een gaat, gaan er meer
Ietwat melancholisch door het druilerige weer en door de decembermaand ben ik aan het werk. Het zijn pittige weken geweest. Er hangt iets in de lucht en iedereen lijkt het te voelen. Binnen ons verpleeghuis zijn we de laatste paar weken veel bewoners verloren. Dat gebeurt natuurlijk wel vaker, maar als het er zoveel achter elkaar zijn word ik daar altijd erg verdrietig van. En het zijn niet eens mensen die overleden aan de griep of aan corona, waar je aan zou denken deze tijd van het jaar. Nee, juist veel mensen overleden na een val of een exacerbatie van een chronische aandoening zoals hartfalen of COPD.
Dan word ik gebeld door een collega: of ik wil komen want mevrouw Martens is overleden aangetroffen. Ik schrik even, ondanks dat ik weet dat de dood een lang gekoesterde wens was van mevrouw Martens. Vaak zien we het wel aankomen, maar dit overlijden had ik zo snel niet verwacht. Snel ga ik naar mijn geschrokken collega’s. Een beginnende verpleegkundige heeft haar aangetroffen en is daar best wat van ontdaan. Met elkaar geven we mevrouw Martens de laatste zorg en zorgen we dat er een prettige sfeer hangt op de kamer voor als de familie komt. Dan zet ik koffie voor het team: nu eerst even zitten en praten.
Blijf praten
Onder het genot van verse koffie en de laatste overgebleven pepernoten hebben we het over alle bewoners die de laatste weken zijn gegaan en welke indruk dat maakt op het team en op de individuele collega’s. Het hoort bij het vak, maar het is soms veel om mee te dealen. Zoals mijn collega mooi zei: het ene moment sta je naast iemand die aan het sterven is en het andere moment kom je thuis en willen je kinderen met je spelen. Het zou mooi zijn als je alles bij de uitgang van je werk achter kan laten, maar als mens lukt dat niet altijd.
Of het nu een enkele cliënt is die overlijdt, of drie of vijf zoals we dat vaak zien, het heeft een enorme impact op ons als zorgverleners. En dat geldt natuurlijk ook voor de andere betrokken disciplines zoals cliëntondersteuners of huishoudelijk medewerkers. Mijn advies: blijf met elkaar praten en geef aan wanneer het je even te veel wordt, want ondanks dat het erbij hoort: het wordt nooit gewoon. Wil je meer handvaten? Lees dan ook deze tips van een rouwdeskundige.
